De Nedersaksische taal is erkend als streektaal in Nederland en Duitsland. In Nederland valt het onder het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden, een verdrag van de Raad van Europa dat bescherming en promotie van regionale talen beoogt. Door deze erkenning wordt de Nedersaksische taal beschermd en gestimuleerd in het gebruik binnen onderwijs, media en cultureel leven. Het wordt gezien als belangrijk cultureel erfgoed. Dit biedt een sterke basis voor initiatieven en organisaties die de taal en cultuur in stand willen houden en verder willen ontwikkelen.
Net zoals veel vormen van immaterieel erfgoed is ook het Nedersaksisch in de loop der jaren veranderd. Het bestaat uit gewoontes, kennis en praktijken, die mensen van vroeger hebben gekregen en doorgeven aan toekomstige generaties. En net zoals de tijden veranderen, verandert het erfgoed mee.
Geschiedenis
Het Nedersaksisch, een verzameling van dialecten gesproken in het oosten van Nederland en het noordwesten van Duitsland, is meer dan alleen een taal. Ooit brachten Germaanse stammen deze taal mee en verspreidden die over verschillende gebieden. Het leeft voort in de geschiedenis en in de identiteit van het gebied. De Nedersaksische taal, ouder dan het Nederlands, is generatie op generatie doorgegeven en zorgt voor een band tussen mensen.
Binnen dezelfde provincie bestaan verschillende dialecten met subtiele variaties. Neem bijvoorbeeld het Twents, met zijn kenmerkende klanken en uitdrukkingen zoals “Noaberschap is belangriek bie oons in ’t dörp.” Het gebruik van het woord bie is typerend voor het Twents. En in het Sallands “Noaberschap is belangriek bi-j oons in het dörp” is het gebruik van bij naar bi-j typerend.
Naast de taal heeft de Nedersaksische cultuur ook verschillende tradities en ambachten. Van festivals (zoals Zunnewendefestival) tot ambachtelijke markten en van traditionele dansen tot culinaire specialiteiten, de Nedersaksische cultuur weerspiegelt de unieke geschiedenis en identiteit van de regio.
Het Nedersaksisch leeft in Overijssel!
In Overijssel zetten veel vrijwilligers zich in voor de instandhouding en beleving van de Nedersaksische taal en cultuur. Ook verschillende cultuurhuizen en andere organisaties werken hard om kennis te delen over het Nedersaksisch.
Zo worden er gastlessen en lezingen gegeven over de streektaal en streekcultuur. En is er een vertaalgids voor medewerkers in de zorg ontwikkeld: Het Zoargzakboekje. Dit is een praktisch hulpmiddel dat het ijs breekt en een vertrouwensband schept tussen zorgverlener en cliënt.
Het belang van streektaal
De erkenning van de Nedersaksische streektaal en -cultuur als belangrijk cultureel erfgoed benadrukt het belang van het behoud en de bevordering van regionale diversiteit en culturele tradities. Het biedt een platform voor het delen van kennis en ervaringen tussen gemeenschappen en draagt bij aan het bewustzijn van het belang van culturele diversiteit in een steeds veranderende wereld.
Wat is Immaterieel Erfgoed?
Immaterieel erfgoed zijn gewoontes, kennis en praktijken van vandaag, die mensen van vroeger hebben gekregen en willen doorgeven aan toekomstige generaties. En naarmate tijden veranderen, verandert immaterieel erfgoed mee. Wil je meer weten over wat Immaterieel Erfgoed en wat het precies inhoudt?
