Auteur: Elise Meier
‘Zenuwachtig vanwege al die camera’s die op ons gericht zijn? Nee, helemaal niet. Elk jaar staan er zo veel camera’s langs de route die wij volgen, dat zijn we wel gewend.’ Aan het woord is Matthijs Lammerink, een van de twee oudste Poaskearls in 2022.
Pasen
Het met geheimen omhangen “broederschap” van Poaskearls zorgt er elk jaar voor dat er in Ootmarsum een paasvuur opgebouwd wordt op de zaterdag voor Pasen. Het vormt ook de voorhoede van de lange optocht die op Paaszondag al zingend door het stadje trekt. ‘Vlöggelen’ noemen ze dat. Het Marktplein bij de kerk is het eindstation waar een kring gevormd wordt en de aanwezige kinderen driemaal in de lucht gegooid worden onder luid ‘Hoera!’- geroep. Daarna verzamelen alle bewoners en oud-bewoners van Ootmarsum zich bij het paasvuur dat dan aangestoken wordt. De volgende dag wordt het vlöggelen nog eens dunnetjes overgedaan.
Dat is in het kort een samenvatting van de paasgebruiken van Ootmarsum. Niemand weet waar het vandaan komt of hoe oud het is. De vroegste verwijzingen in boeken dateren uit de negentiende eeuw. Hoe dan ook, de Poaskearls, het vlöggelen en het paasvuur zijn diep verweven met de identiteit van Ootmarsum. ‘Iedereen die in Ootmarsum geboren is, komt jaarlijks terug voor Pasen. Als je er niet bij bent geweest, is het geen Pasen geweest,’ vertelt Henk Eertman, voorzitter van de Stichting tot Bevordering en Instandhouding van Paasgebruiken in Ootmarsum.
Camera’s
De camera’s die op de Poaskearls gericht staan, komen dit jaar niet alleen van regionale en landelijke omroepen. De paasgebruiken van Ootmarsum doen namelijk mee aan “IE-spotten”, een project van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland. Dat IE staat voor immaterieel erfgoed, want de paasgebruiken staan al sinds 2015 op de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland. Het project heeft als doel om dit erfgoed zichtbaarder te maken.
Er wordt een korte film gemaakt over, in dit geval, de Poaskearls, het vlöggeln en het paasvuur. Op verschillende locaties in Ootmarsum worden bordjes geplaatst met een QR-code, die na scannen leidt naar een website met de film en achtergrondinformatie over het immaterieel erfgoed en de omgeving. Op deze manier kunnen bezoekers het hele jaar door het erfgoed zien.
Eer en saamhorigheid
‘We proberen op allerlei manieren ons erfgoed levend te houden,’ vertelt Henk Eertman. ‘Dit hoort bij onze identiteit en zorgt voor saamhorigheid. Iedereen in Ootmarsum is erbij betrokken. Door IE-spotten kunnen we het verhaal vaker vertellen en laten zien.’
Matthijs vult aan: ‘Wij werken graag mee aan dit project. Wat wij doen als Poaskearls komt op veel mensen over als iets mysterieus. Iedereen die gevraagd wordt als Poaskearl, ervaart dat als een grote eer. We bouwen ook een hechte band op met elkaar en blijven vaak vrienden voor het leven. We zeggen niet voor niets: Eens een Poaskearl, altijd een Poaskearl. We doen het voor Ootmarsum, om er een mooi paasfeest van te maken. Iedereen is welkom!’
